Intercyza – czym jest ?

Intercyza, a właściwie umowa majątkowa małżeńska, to umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński, która zmienia zasady ustawowej wspólności majątkowej. Zawierana jest ona w formie aktu notarialnego. Jest kilka rodzajów intercyzy, uzależnionych od celów, które chcą osiągnąć małżonkowie (ewentualnie przyszli małżonkowie).

Rodzaje intercyzy:

• – Umowa wyłączająca wspólność majątkową (stosowana w praktyce najczęściej) – wprowadza rozdzielność majątkową między małżonkami albo rozdzielność z wyrównaniem dorobków. W przypadku wprowadzenia rozdzielności majątkowej, w uproszczeniu, przedmioty, prawa nabyte przez danego małżonka wchodzą tylko do jego majątku, między małżonkami nie występuje bowiem majątek wspólny.
• – Umowa rozszerzająca wspólność majątkową – polega na tym, że do majątku wspólnego małżonków, na mocy postanowień tej umowy, wchodzą również składniki, które według ogólnej regulacji (opisanej powyżej) wchodziłby do majątku osobistego danego małżonka. Np. małżonkowie mogą ustalić, że prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy, które co do zasady przysługiwałby jednemu z nich, wejdą do majątku wspólnego.
• – Umowa ograniczająca wspólność majątkową – na mocy tej umowy małżonkowie ograniczają zakres wspólności ustawowej, ale jej nie wyłączają całkowicie. Mogą np. umówić się, że pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków zamiast do majątku wspólnego (jak to wynika z ogólnej zasady) będą wchodziły do majątku osobistego każdego z nich.

Konkludując zatem, intercyza pozwala na odmienną regulację kwestii majątkowych między małżonkami, niż wynika to z ogólnych przepisów. Jeżeli małżonkowie nie zawrą stosownej umowy majątkowej (intercyzy), to wówczas rzecz jasna obowiązują ich ogólne regulacje, które zostały opisane na samym początku.

Kiedy najczęściej zawierana jest intercyza?

Często z tego rozwiązania korzystają osoby prowadzące działalność gospodarczą, wprowadzając wówczas w swoim małżeństwie rozdzielność majątkową. Takie rozwiązanie ogranicza ryzyko, albowiem w przypadku niepowodzenia działalności gospodarczej wierzyciele będą mogli zaspokoić się jedynie z majątku osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Drugi małżonek jest chroniony, i nie spoczywa na nim odpowiedzialność za długi związane z prowadzonym przez męża czy żonę biznesem. Intercyza często stanowi także zabezpieczenie małżonków w razie rozwodu.

Ale uwaga, należy pamiętać, że zgodnie z art. 471 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome”. Także w praktyce oznacza to, że zawierając umowę powinniśmy poinformować o intercyzie naszego przyszłego kontrahenta.

Intercyza a dziedziczenie

I na koniec chyba najciekawsza rzecz, a w zasadzie kontrowersja, która narosła wokół kwestii wpływu zawarcia intercyzy przez małżonków na późniejsze dziedziczenie. Otóż wbrew powszechnej opinii,  intercyza nie wpływa na dziedziczenie. W przypadku śmierci jednego z małżonków stosuje się ogólne regulacje prawa spadkowego, a intercyza nie stanowi przeszkody, żeby dana osoba dziedziczyła po swoim zmarłym małżonku.

ADWOKAT ILONA CEBO-KUBICZEK KANCELARIA ADWOKACKA DĄBROWA GÓRNICZA